Mục tiêu không rõ ràng: Sai lầm dẫn đến thất bại của Doanh nghiệp

Mục tiêu không rõ ràng: Sai lầm dẫn đến thất bại của Doanh nghiệp

Trong kinh doanh, mục tiêu rõ ràng là kim chỉ nam giúp doanh nghiệp định hình chiến lược và đạt được kết quả mong muốn. Tuy nhiên, không ít doanh nghiệp đã mắc sai lầm khi đặt ra những mục tiêu  rõ ràng, thiếu cụ thể. Điều này dẫn đến lãng phí nguồn lực, khó khăn trong quản lý và cuối cùng là thất bại. Như Jim Collins từng nói: “Nếu bạn có hơn ba ưu tiên, nghĩa là bạn không có ưu tiên nào cả.” Mục tiêu không rõ ràng là sai lầm dẫn đến thất bại, là rào cản lớn nhất khiến doanh nghiệp không thể đạt được thành công.

1. Khó thực hiện và đánh giá tiến độ

Mục tiêu mơ hồ khiến đội ngũ nhân viên và quản lý khó xác định được hướng đi cụ thể. Khi không có mục tiêu rõ ràng, doanh nghiệp không biết liệu mình có đang tiến gần đến thành công hay đi lạc hướng. Thiếu các chỉ số đo lường cụ thể cũng đồng nghĩa với việc doanh nghiệp không thể đánh giá hiệu quả thực sự của các chiến lược đang triển khai. Kết quả là nỗ lực của đội ngũ dễ bị lãng phí, gây mất thời gian và không mang lại giá trị thực sự.

Một ví dụ điển hình là Yahoo. Từng là một trong những tập đoàn công nghệ hàng đầu, Yahoo đã để lỡ cơ hội phát triển vì không định hình được mục tiêu chiến lược rõ ràng. Khi đối thủ như Google nổi lên với mục tiêu trở thành công cụ tìm kiếm số một, Yahoo lại không có định hướng cụ thể. Công ty liên tục thay đổi từ việc muốn trở thành cổng thông tin, nền tảng truyền thông, đến công cụ tìm kiếm, nhưng không chiến lược nào được thực hiện triệt để và nhất quán. Điều này khiến đội ngũ mất phương hướng, dẫn đến hiệu suất kém và dần tụt hậu.

Công thức SMART là một tiêu chuẩn giúp thiết lập mục tiêu hiệu quả và dễ dàng đạt được. Các yếu tố của SMART bao gồm:

• Cụ thể (Specific): Mục tiêu phải rõ ràng và chi tiết, không mơ hồ.
• Đo lường được (Measurable): Mục tiêu cần có các chỉ số đo lường để theo dõi tiến độ và thành công.
• Khả thi (Achievable): Mục tiêu phải nằm trong khả năng thực hiện, không quá xa vời.
• Liên quan (Relevant): Mục tiêu phải phù hợp với chiến lược tổng thể và mang lại giá trị cho doanh nghiệp.
• Có thời hạn (Time-bound): Mục tiêu cần có thời hạn cụ thể để tạo áp lực hoàn thành đúng tiến độ.

Mục tiêu rõ ràng, cụ thể theo công thức SMART sẽ giúp doanh nghiệp dễ dàng đạt được thành công hơn.

2. Phân bổ tài nguyên không hiệu quả

Khi mục tiêu không rõ ràng, doanh nghiệp sẽ khó phân bổ nguồn lực hợp lý. Thay vì tập trung vào những yếu tố cốt lõi để thúc đẩy tăng trưởng, các nguồn lực như tài chính, nhân lực và thời gian dễ bị lãng phí vào những hoạt động không có giá trị thực sự. Doanh nghiệp có thể rơi vào tình trạng đầu tư dàn trải mà không đạt được hiệu quả nào rõ rệt.

WeWork, một công ty khởi nghiệp nổi bật trong lĩnh vực không gian làm việc chung, là một ví dụ mới về việc không có mục tiêu rõ ràng. Trong giai đoạn phát triển, WeWork đã mở rộng nhanh chóng với tham vọng không chỉ cung cấp không gian làm việc mà còn trở thành một “nền tảng lối sống”. Tuy nhiên, khi không có mục tiêu cụ thể và định hướng rõ ràng, công ty đã đầu tư vào nhiều lĩnh vực không phù hợp với mô hình kinh doanh ban đầu, như mở trường học và mua lại các công ty khác. Kết quả là WeWork mất kiểm soát chi phí, gặp khủng hoảng tài chính và phải tạm dừng kế hoạch IPO vào năm 2019. Wework đã chính thức nộp đơn xin phá sản sau 4 năm kể từ ngày ra mắt. 

WeWork, từng được coi là biểu tượng của sự phát triển nhanh chóng trong lĩnh vực không gian làm việc chung (co-working), được định giá tới 47 triệu USD đã gặp phải nhiều vấn đề nghiêm trọng dẫn đến khủng hoảng vào năm 2019. Nguyên nhân chính đến từ việc công ty không có mục tiêu đúng, đo lường hiệu quả và mở rộng quá nhanh mà không kiểm soát được chi phí.

WeWork không có một chiến lược rõ ràng và cụ thể trong việc định hình mục tiêu dài hạn. Ban đầu, công ty tập trung vào cung cấp không gian làm việc chung, nhưng sau đó họ muốn trở thành một “nền tảng lối sống”, bao gồm cả trường học, căn hộ chung cư, và nhiều lĩnh vực khác không phù hợp với năng lực cốt lõi. Điều này cho thấy công ty không có mục tiêu Cụ thể (Specific), khi các hoạt động kinh doanh mở rộng ra nhiều lĩnh vực mà không liên kết với nhau.

Công ty mở rộng quá nhanh mà không đánh giá hiệu quả từng khoản đầu tư, dẫn đến thua lỗ nặng. Mục tiêu mở rộng thị trường để trở thành một đế chế toàn cầu về bất động sản và dịch vụ của WeWork trở nên quá dàn trải, phân tán nguồn lực khiến việc theo dõi và kiểm soát chi phí trở nên vô cùng khó khăn. Khi không đạt được các cột mốc quan trọng về mục tiêu tăng trưởng, doanh thu trong thời gian hợp lý, các nhà đầu tư mất niềm tin vào khả năng phát triển của WeWork. Điều này đã đẩy công ty vào tình trạng thâm hụt lớn và cuối cùng phải hủy kế hoạch IPO (phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng).

Sai lầm lớn nhất của WeWork chính là không xây dựng các mục tiêu cụ thể, đo lường được, khả thi và phù hợp với mô hình kinh doanh. Thay vì tập trung vào lĩnh vực thế mạnh của mình và phát triển một cách bền vững, họ đã đặt ra những tham vọng quá lớn mà không đánh giá đầy đủ khả năng thực hiện. Kết quả là, sau khi lỗ hàng tỷ USD và mất niềm tin từ nhà đầu tư, WeWork buộc phải cắt giảm nhân sự, đóng cửa nhiều văn phòng, và chịu thua lỗ nghiêm trọng.

3. Thiếu sự thống nhất trong tổ chức

Mục tiêu không rõ ràng không chỉ ảnh hưởng đến chiến lược mà còn gây ra sự rời rạc trong tổ chức. Khi không có một mục tiêu chung để hướng tới, mỗi phòng ban có thể hiểu và thực hiện công việc theo cách riêng, dẫn đến thiếu đồng bộ và không thống nhất. Điều này làm giảm hiệu quả của tổ chức và gây ra mâu thuẫn giữa các bộ phận về việc phân chia tài nguyên và trách nhiệm.

Yahoo cũng là một minh chứng cho vấn đề này. Do không có một chiến lược và mục tiêu rõ ràng, các phòng ban của Yahoo hoạt động rời rạc, không có sự liên kết. Một số bộ phận tập trung vào phát triển nội dung, trong khi những bộ phận khác chú trọng vào công cụ tìm kiếm, nhưng tất cả đều không có một kế hoạch tổng thể có ý nghĩa. Điều này làm giảm hiệu quả hoạt động, khiến Yahoo ngày càng tụt hậu so với các đối thủ như Google, vốn có chiến lược nhất quán và rõ ràng.

Mục tiêu không rõ ràng là một trong những lý do chính khiến nhiều doanh nghiệp thất bại. Khi không có định hướng cụ thể, doanh nghiệp không chỉ gặp khó khăn trong thực hiện và đánh giá tiến độ, mà còn lãng phí tài nguyên và gây ra sự thiếu đồng bộ trong tổ chức. Bài học từ Yahoo và WeWork cho thấy, dù là doanh nghiệp lâu đời hay công ty khởi nghiệp, thiếu mục tiêu chiến lược rõ ràng và nhất quán đều dẫn đến kết quả đáng tiếc.

“Mục tiêu không rõ ràng giống như chèo thuyền giữa biển mà không có bản đồ. Bạn có thể đi rất nhanh, nhưng sẽ không bao giờ biết mình đang đi đâu.” – Michael Porter, chuyên gia hàng đầu về chiến lược kinh doanh. 

Mục tiêu càng rõ ràng và cụ thể, doanh nghiệp càng có cơ hội tập trung vào những yếu tố quan trọng nhất để phát triển bền vững. Xác định và theo đuổi các mục tiêu cụ thể không chỉ giúp doanh nghiệp phân bổ nguồn lực hiệu quả mà còn tạo ra sự gắn kết và đồng thuận trong tổ chức, từ đó đạt được thành công lâu dài.

—

Khóa huấn luyện B4S: Chiến lược Thương hiệu – Đột phá Kinh doanh là chương trình huấn luyện cầm tay chỉ việc, đặc biệt phù hợp với doanh nghiệp Vừa và nhỏ. Đây là Chương trình huấn luyện theo nhóm nhỏ dành cho các Doanh nghiệp KHÔNG ĐỦ NGÂN SÁCH TƯ VẤN nhưng vẫn mong muốn được chuyên gia trực tiếp CỐ VẤN, HUẤN LUYỆN CHUYÊN SÂU để giải quyết bài toán thực tế của Doanh nghiệp.